Geconfronteerd met het feit dat de meeste dertigers die in de stad wonen geen auto meer willen hebben en veel twintigers niet eens meer hun rijbewijs halen, zetten automakers zichzelf opnieuw in de markt. Ze zijn niet meer verkopers van een statussymbool, maar aanbieders van vervoersoplossingen in een toekomstvisie waarin de auto een plek heeft naast de fiets, het openbaar vervoer en alle andere dingen die steden leuk maken. Audi komt in Londen binnenkort met haar Audicity en BMW toert in samenwerking met het Guggenheim langs de wereld met haar lab. Eerst New York, nu Berlijn en straks in Mumbai. (Daimler is MIA.)
In een anderhalve maand lang durend programma haalt BMW ongeveer elke spreker uit het TED/nieuwe media/architectuur-circuit naar de locatie. Er worden presentaties gegeven, gesprekken geïnitiëerd en workshops gedaan. Dit alles in een keet op een leeg stuk grond met wat schermen, krijtborden en post-its. De standaard-ingrediënten van co-creatie. Het woord ‘lab’ zelf is een excuus voor grote bedrijven om iets onafs te kunnen presenteren. ‘Het is geen zooitje, het is een lab.’
Aanvankelijk wilde de organisatie het Lab op de Spree-oever in Kreuzberg neer zetten. Dat bleek —zoals zoveel in Berlijn— omstreden. Lokale autonomen waren bang dat het lab de gentrificatie verder zou versnellen en dreigden met geweld. In overleg met de stad week BMW toen uit naar het toeristische Pfefferbergcomplex in Prenzlauerberg, een deel van de stad dat niet verder gentrificeren kan.
BMW die stedenbouwkunde predikt is een beetje als McDonald’s die de Olympische Spelen sponsort. Het kan maar het heeft iets potsierlijks. Berlijn kan een gesprek over zichzelf op dit moment goed gebruiken. Het goedkope paradijs waar ze bekend om stond is grotendeels weg, huurhuizen worden in rap tempo geliberaliseerd, panden verkocht aan speculanten die hun geld niet meer op de beurs kwijt kunnen en de lege plekken die over zijn opgevuld met bouw- en supermarkten. Het stadsbestuur is te druk met zichzelf en talrijke schandalen om een coherente visie over de stad te vormen dus moeten anderen het maar doen.
BMW weet dat helaas niet te leveren. De professionele forumbezoekers op het lab hebben andere belangen dan de Turkse dames op Kotti die protesteren voor sociale huren. De belangen van alle betrokkenen zijn te groot om de gesprekken relevant te maken. Het resultaat ziet er gelikt uit maar de angel is er bij voorbaat al uit. Jammer, want in deze stad waar mensen elkaar aan het verdringen zijn zou wat meer Jane Jacobs geen kwaad kunnen.