Popper over de noodzaak van vrede en rationalisme

In het hoofdstuk ‘Waging Wars for Peace’1 legt Popper uit dat het ons gerechtvaardigd is om desnoods geweld te gebruiken en oorlog te voeren als we de verspreiding en het gebruik van kernwapens maar kunnen tegengaan.

Over de milieubeweging:

“There is an anti-rationalist kernel in the Greens that leads to the exact opposite of what they are supposed to want. They also want power themselves, and are as hypocritical as they claim their opponents to be.
Environmental disasters are largely due to the population explosion, which we must solve ethically. Really, only children who are wanted should come into the world2.”

Over de rol van de kerken in de abortus-/voorbehoedsmiddelendiscussie:

“For the Churches, too, the first attitude to life must be: no cruelty.”

En over optimisme:

“Optimism is a duty3. One must focus on the things that need to be done and for which one is responsible. What I have said in this interview is meant to make you and others vigilant. We must live so that our grandchildren have a better life than ours – and not just in an economic sense.”

  1. Een interview van Popper voor Der Spiegel in 1992 []
  2. Hiermee raakt hij aan de in Freakonomics besproken correlatie tussen de legalisatie van abortus en de neerwaartse misdaadtrend. []
  3. En het is waarschijnlijk nog leuker ook. Als je daarvan overtuigd wil worden, kijk dan de presentatie van Bob Thurman. []

Shockerende beelden

Via Miguel de Icaza1 een kort filmpje naar een boek van Naomi Klein gemaakt door Alfonso Cuarón over de Shock Doctrine. Hij staat op YouTube maar neem geen genoegen met die kwaliteit, op de site van Naomi Klein staan links naar hoge kwaliteit versies in Quicktime en Windows Media.

Downloaden die film (6’45”) en kijken. Mooie beelden en visuals, strak gemaakt en met een boodschap die raakt.

  1. Die niet alleen een goed programmeur, maar ook erg politiek ge-engageerd is. []

Nog steeds geneest God

Zaterdag was ik even naar Amsterdam en kwam toen middenin de Gay Pride terecht. Ik heb het grotendeels genegeerd maar Michel heeft er foto’s van.

Ik was vroeg terug in Delft en op het sportveld in de buurt van het station was de laatste genezingsdienst net begonnen. Die diensten waar onlangs overal posters voor hingen:
Culture Jamming

Ik heb collega’s die daadwerkelijk geloven in deze onzin. Het zijn geen domme mensen maar wat dit ene betreft gaat al hun verstand en moraliteit het raam uit. Ik had van één van hen gehoord dat op zo’n dienst je mensen genezen ziet worden en als j iets ziet dan moet je het wel geloven, toch?

Iets veroordelen zonder het ooit gezien te hebben moet kunnen, maar zo dicht in de buurt kon ik het niet laten om even een kijkje te nemen. Binnen werd ik allerhartelijkst begroet1 en kon ik zitten kijken naar de dienst.

God Geneest

De aanwezigen waren een apart slag mensen, sociaal economisch niet al te best onderlegd maar daarnaast een grote groep mensen waaraan af te zien dat plezier en lol ze niet boeit. Lastig te beschrijven, mannen, kort geknipt, dun op het iele af, overhemd en das maar toch slecht en goedkoop gekleed, een beknepen gelaatsuitdrukking zonder echte emotie en vooral geen plezier. Mensen waaraan je af kunt zien dat ze niet voor dit leven leven.

Op het podium stond een man —de prediker nam ik aan, een nogal glad type— die praatte op een rare toon en in hoog tempo. Hij leidde de dienst en hij had het over de raarste dingen. Af en toe werd er een gezamenlijk gebed ingezet waardoor veel mensen in de zaal begonnen te prevelen. Je kunt niet geloven wat je wil, maar allemaal mensen bij elkaar die hetzelfde prevelen heeft wel een machtig effect.

De gezamenlijke elementen van groepsgedrag zoals het bidden, zingen en samen dingen doen hebben hun beoogde dramaturgische effect op het publiek. Ik kan me goed voorstellen dat wanneer je opgevoed bent met de notie dat dit soort dingen goed zijn en je zwak van geest bent, je hierin blijf hangen.

Af en toe werd de leiding overgenomen door een andere man die de aanwezige menigte opzweepte in gezang. Hetzelfde standaarduiterlijk als boven beschreven, maar nog wat kolderieker door een hoog opgetrokken broek met korte stropdas.

De prediker liet er geen gras over groeien en preekte wat standaarddingen, een paar gezegden en had het toen over geld. ‘Voor niets gaat de zon op’ en dat is waarschijnlijk dubbel waar in evangelische gemeenten. Na wat gehamer op de kosten van een bijeenkomst als deze, gingen de collectezakken rond door de zaal.

Een goed gedeelte van dit geld ging waarschijnlijk ook naar de aanwezige Amerikaanse evangelist die de genezingen zou uitvoeren. Ik ben benieuwd naar de handjeklapregelingen waamee het geld na afloop wordt verdeeld2 en wie hoeveel krijgt.

Deze Amerikaan was een treurige oude man die door de aanwezigen werd onthaald als ware hij de nieuwe messiah. Hij begon een serie verhalen te vertellen die bijzonder implausibel waren en vol zaten met fouten. Maar de verhalen waren wel simpel en de thema’s vertrouwd, dus iedereen kon er rustig naar luisteren.

Van deze Amerikaan heb ik onder andere geleerd dat ziekte voortkomt uit zonde en dat een geloof in god het enig is wat nodig is om eraan te ontkomen. Vertel dat maar aan al deze mensen:
Culture Jamming

Een tijdje later werden de mensen die geheeld wilden worden in hun hart naar het podium ontboden. Mensen riepen rare dingen en achter me riepen mensen nog raardere dingen wat wel het spreken in tongen moest zijn3. Het geheel had wat weg van een slecht theater, maar jongens laat theater en circus over aan de katholieken.

Ik zat er toen ruim een half uur en er was nog steeds niemand genezen. Nog steeds vol ongeloof en met een bekocht gevoel verliet ik de tent, deze boodschap met me meenemend: “They offered to save me from a life of sin, but I politely declined.”

  1. Als een verloren schaap; bijzonder naar maar tegelijkertijd te vriendelijk om boos op te kunnen worden. []
  2. Natuurlijk geheel belastingvrij. []
  3. Natuurlijk is het niet echt spreken in tongen, maar geloof doet rare dingen met mensen. Ik had gehoord van mijn collega’s dat er mensen zijn die dit doen. Voor hun eigen lol waarschijnlijk. []

Drie Werelden over Waarheid en Menselijkheid

Ik lees nu “All life is problem solving”1 van Karl Popper en het is zware kost2 maar ook erg waardevol en boeiend. Vergeef het vage gezwam, maar ik ga af en toe wat inhoud van wat ik lees hier verwerken.

Zojuist heb ik de lezing over het Geest-Lichaamprobleem uit en daar komen wel wat interessante ideeën uit voort. Popper pakt dit probleem aan door alles te verdelen in drie werelden.

Wereld 1: De wereld van de fysieke dingen.
Wereld 2:
De wereld van onze subjectieve gedachtenprocessen.
Wereld 3:
De wereld van de logische inhoud van onze gedachten en objectieve stellingen3.

Deze drie werelden beïnvloeden elkaar in zoverre als wij met onze gedachten in wereld 2 ertussen bemiddelen. Zowel in wereld 1 als in wereld 3 zijn er onafhankelijke entiteiten de ontdekken.In het geval van wereld 1 kun je denken aan de eerste keer dat iemand de Mount Everest zag wat leidde tot nieuwe gedachten.

Voor wereld 3 is een aardig voorbeeld de ontdekking van de priemgetallen. De natuurlijke getallen zijn voortgekomen uit de werkelijkheid en onze behoefte om dingen te quantificeren. Priemgetallen zijn een ontdekte logische eigenschap van de natuurlijke getallen ontdekt door de mensen die op onderzoek uitgingen in hun hoofd en in wereld 3.

Op het einde van de lezing raakt Popper pas aan de boeiendere gevolgen van deze manier van kijken. Hij trekt de parallel van zijn theorie van wetenschappelijke ontdekking. Hierin staan problemen en onze pogingen om deze op te lossen door middel van hypothesen, theorieën etc. centraal. Op deze manier proberen we de werkelijkheid zo goed mogelijk te beschrijven en de objectieve waarheid uit wereld 3 zo goed mogelijk te benaderen.

Het vertellen van verhalen en mythes zoals dat vroeger gebeurde als verklaring voor de werkelijkheid was een manier om de eerste stappen te zetten in wereld 3 of deze verhalen nou klopten of niet. Op een gegeven moment onstond te noodzaak om onderscheid te maken tussen meer en minder ware verhalen.Dit deed me denken aan het belang van het vertellen van verhalen in de privacy discussie. Niet alles van elkaar weten stelt ons in staat om eigen stellingen te construeren in wereld 3 om onszelf en onze omgeving anders —beter— voor te stellen dan het in feite is. Stel dat er overal beveiligingscamera’s zijn dan gaan gebeurtenissen uit wereld 1 voorbij aan onze subjectieve interpretaties en toevallige filtering in wereld 2 en worden ze meteen gearchiveerd als objectieve waarheid.

  1. Vertaald, maar ik had hem al gekocht. []
  2. Gelukkig niet zo zwaar als “Objective Knowledge” []
  3. Die niet per se waar hoeven te zijn []

De open samenleving en haar vijanden

Een nieuwsbericht op Fok over dat de doodstraf staat op mobiel bellen in Noord-Korea.

Daaruit een plan om het regime van Kim Jong-il geweldloos omver te werpen:

Gebruik niet waarneembare nachtvluchten om pakketjes met OLPC‘s te parachuteren in Noord-Korea. Zorg dat ze WiMax of een satellietverbinding hebben zodat ze met de buitenwereld kunnen praten.

Noord-Korea kan moeilijk zeggen dat het uitdelen van gadgets aan mensen een daad van oorlog is maar open communicatie met de buitenwereld zal van binnenuit een gigantische eroderende werking hebben op het regime.

Een open samenleving heeft vijanden, maar openheid zelf is een krachtig wapen.