Popper over de noodzaak van vrede en rationalisme

In het hoofdstuk ‘Waging Wars for Peace’1 legt Popper uit dat het ons gerechtvaardigd is om desnoods geweld te gebruiken en oorlog te voeren als we de verspreiding en het gebruik van kernwapens maar kunnen tegengaan.

Over de milieubeweging:

“There is an anti-rationalist kernel in the Greens that leads to the exact opposite of what they are supposed to want. They also want power themselves, and are as hypocritical as they claim their opponents to be.
Environmental disasters are largely due to the population explosion, which we must solve ethically. Really, only children who are wanted should come into the world2.”

Over de rol van de kerken in de abortus-/voorbehoedsmiddelendiscussie:

“For the Churches, too, the first attitude to life must be: no cruelty.”

En over optimisme:

“Optimism is a duty3. One must focus on the things that need to be done and for which one is responsible. What I have said in this interview is meant to make you and others vigilant. We must live so that our grandchildren have a better life than ours – and not just in an economic sense.”

  1. Een interview van Popper voor Der Spiegel in 1992 []
  2. Hiermee raakt hij aan de in Freakonomics besproken correlatie tussen de legalisatie van abortus en de neerwaartse misdaadtrend. []
  3. En het is waarschijnlijk nog leuker ook. Als je daarvan overtuigd wil worden, kijk dan de presentatie van Bob Thurman. []

Drie Werelden over Waarheid en Menselijkheid

Ik lees nu “All life is problem solving”1 van Karl Popper en het is zware kost2 maar ook erg waardevol en boeiend. Vergeef het vage gezwam, maar ik ga af en toe wat inhoud van wat ik lees hier verwerken.

Zojuist heb ik de lezing over het Geest-Lichaamprobleem uit en daar komen wel wat interessante ideeën uit voort. Popper pakt dit probleem aan door alles te verdelen in drie werelden.

Wereld 1: De wereld van de fysieke dingen.
Wereld 2:
De wereld van onze subjectieve gedachtenprocessen.
Wereld 3:
De wereld van de logische inhoud van onze gedachten en objectieve stellingen3.

Deze drie werelden beïnvloeden elkaar in zoverre als wij met onze gedachten in wereld 2 ertussen bemiddelen. Zowel in wereld 1 als in wereld 3 zijn er onafhankelijke entiteiten de ontdekken.In het geval van wereld 1 kun je denken aan de eerste keer dat iemand de Mount Everest zag wat leidde tot nieuwe gedachten.

Voor wereld 3 is een aardig voorbeeld de ontdekking van de priemgetallen. De natuurlijke getallen zijn voortgekomen uit de werkelijkheid en onze behoefte om dingen te quantificeren. Priemgetallen zijn een ontdekte logische eigenschap van de natuurlijke getallen ontdekt door de mensen die op onderzoek uitgingen in hun hoofd en in wereld 3.

Op het einde van de lezing raakt Popper pas aan de boeiendere gevolgen van deze manier van kijken. Hij trekt de parallel van zijn theorie van wetenschappelijke ontdekking. Hierin staan problemen en onze pogingen om deze op te lossen door middel van hypothesen, theorieën etc. centraal. Op deze manier proberen we de werkelijkheid zo goed mogelijk te beschrijven en de objectieve waarheid uit wereld 3 zo goed mogelijk te benaderen.

Het vertellen van verhalen en mythes zoals dat vroeger gebeurde als verklaring voor de werkelijkheid was een manier om de eerste stappen te zetten in wereld 3 of deze verhalen nou klopten of niet. Op een gegeven moment onstond te noodzaak om onderscheid te maken tussen meer en minder ware verhalen.Dit deed me denken aan het belang van het vertellen van verhalen in de privacy discussie. Niet alles van elkaar weten stelt ons in staat om eigen stellingen te construeren in wereld 3 om onszelf en onze omgeving anders —beter— voor te stellen dan het in feite is. Stel dat er overal beveiligingscamera’s zijn dan gaan gebeurtenissen uit wereld 1 voorbij aan onze subjectieve interpretaties en toevallige filtering in wereld 2 en worden ze meteen gearchiveerd als objectieve waarheid.

  1. Vertaald, maar ik had hem al gekocht. []
  2. Gelukkig niet zo zwaar als “Objective Knowledge” []
  3. Die niet per se waar hoeven te zijn []